Dra. Maria do Carmo-Fonseca

Voorzitster van het iMM

"Het team onder mijn leiding heeft altijd gefocust op genen, op hoe we genetische wijzigingen kunnen bestuderen en begrijpen, en hoe die wijzigingen het ziekteverloop kunnen beïnvloeden."

Maria Carmo-Fonseca, voorzitster van het Instituut voor Moleculaire Geneeskunde, benadrukt hoe belangrijk het is dat meer nationale bedrijven het voorbeeld van Pioneer volgen en investeren in onderzoeksprojecten die onze hedendaagse opvattingen over ziekten en in het bijzonder over kanker, kunnen bijsturen. Al 30 jaar lang bestudeert ze cellen. Ze is onderzoeker aan het iMM en staat aan het hoofd van een team dat genen bestudeert, om uit te zoeken hoe bepaalde genetische wijzigingen het verloop van sommige dodelijke ziekten kunnen bepalen.

Dra. Maria Mota

Executive Director van het iMM

"Wij hebben de steun en betrokkenheid van het maatschappelijk middenveld hard nodig."

Maria Mota is biologe. Ze is gespecialiseerd in malaria en is sinds 2014 fysiologisch onderzoeker aan het Instituut voor Moleculaire Geneeskunde. Zij wijst op het belang van de samenwerking met iMM-Laço en roept het maatschappelijk middenveld op om deel te nemen aan het debat. Hoe meer partners, hoe sterker de samenwerking, aldus deze professional van het iMM. Vanuit dezelfde redenering stelt ze dat meer segmenten van het maatschappelijk middenveld, zowel individuen als groepen, dit soort onderzoek zouden moeten steunen. De resultaten komen tenslotte de maatschappij zelf ten goede.

Dr. Bruno Silva Santos

Ondervoorzitter van het iMM

"We moeten het immuunsysteem manipuleren totdat het volledig tumorbestand is."

Bruno Silva-Santos, ondervoorzitter van het Instituut voor Moleculaire Geneeskunde, droomde als jongeman reeds van dit soort laboratoriumonderzoek. Onlangs ontdekte zijn team dat het immuunsysteem paradoxaal gedrag vertoont ten opzichte van borstkanker. Enerzijds probeert het de kanker te bestrijden, maar tegelijkertijd lijkt het de ziekte soms ook te helpen zich te ontwikkelen. Op basis van die ontdekking wil het team nu trachten het immuunsysteem te manipuleren totdat het volledig tumorbestand is.

Dra. Célia Carvalho

moleculaire testen om het risico op herhaling te beoordelen

"Als we het genetische profiel van elke kanker kennen, kunnen we voor elke tumor de meest gepaste behandeling geven."

Célia Carvalho is onderzoeker en assistente aan de faculteit geneeskunde in Lissabon. Ze werkt aan het moleculaire testproject om het risico op herhaling te beoordelen. Ze probeert elk type borstkanker te beschrijven om de meest gepaste behandeling te zoeken. Aan de hand van monsters die zijn verzameld tijdens chirurgische ingrepen bij patiënten met borstkanker in een vroeg stadium, is het mogelijk het risico op herhaling te berekenen en een onderscheid te maken tussen twee groepen: patiënten met een hoog en een laag risico op herhaling. Op die manier kan de behandeling beter worden aangepast. In het iMM koppelt Célia Carvalho haar kennis van moleculaire biologie aan de mogelijkheden van baanbrekende technologieën, zodat elke patiënt de meest gepaste behandeling kan krijgen.

Dra. Catarina Silveira

sequencing van tumor-DNA

"We werken aan technieken die gevoelig genoeg zijn om wijzigingen te detecteren in het tumor-DNA dat aanwezig is in de lichaamsvochten."

Catarina Silveira, PhD-student bij GenoMed, wil een moleculaire test ontwikkelen waarmee we kunnen vaststellen welke kankers een laag risico inhouden. Zo weten we wanneer agressieve behandelingen zoals chemotherapie overbodig zijn. Met haar onderzoek wil ze een methode op punt stellen die gevoelig genoeg is om wijzigingen te detecteren in het tumor-DNA in de lichaamsvochten (vochtbiopsie). Op die manier kan de behandeling nog nauwkeuriger op de patiënt worden afgestemd.

Dr. Sérgio Dias

celonderzoek

"We bestudeerden onlangs de interactie tussen de vaten, de kanker zelf en het immuunsysteem van de host om uit te zoeken hoe deze veranderen om de ontwikkeling van kanker te bevorderen."

Sérgio Dias is hoofdonderzoeker en probeert met zijn team te achterhalen hoe verschillende componenten van tumorcellen en immuuncellen met elkaar communiceren, waardoor de tumor kan groeien. Ze willen voor elke patiënt een moleculaire marker vinden, die de tumorgroei kan tegengaan dankzij de reactie van het eigen immuunsysteem.

Dra. Karine Serre

manipulatie van myeloïde cellen

"Het inspireert mij het immuunsysteem te kunnen bestuderen en een behandeling te zoeken voor een van de belangrijkste ziekten van de 21ste eeuw: kanker."

Het immuunsysteem is een van de pijlers van kankeronderzoek, want het kan kankercellen herkennen en doden. Met immuuntherapie kunnen we het immuunsysteem van de patiënten herstellen en zo de kankercellen uitroeien. Helaas werkt deze behandeling niet bij alle patiënten of voor alle vormen van kanker. Als onderzoeker aan de FCT bestudeert Karine Serre het immuunsysteem en de mogelijkheden die het biedt op het vlak van kankerbehandeling. Ze volgt ook patiënten op om te kijken hoe de immuuntherapie zich bij hen ontwikkelt. Deze wetenschapster van het iMM benadrukt dat de financiële steun van het iMM-Laço Hub en Pioneer cruciaal is voor het welslagen van deze studies.

Dra. Sandra Casimiro

onderzoek naar metastatische ziekten

"Alle ontdekkingen zijn belangrijk, maar ik denk dat de maatschappij en de patiënten sneller antwoord willen."

Sandra Casimiro is onderzoeker aan het iMM. Ze gebruikt monsters van Portugese patiënten om onderzoek te doen naar mutaties die tot de ontwikkeling van borstkanker leiden. Het iMM verzamelt zoveel mogelijk monsters om de reeds gedane ontdekkingen te bevestigen, zodat ze snel kunnen worden toegepast op klinisch niveau en de behandeling en prognose van deze patiënten verbeteren. Na tien jaar ervaring in het veld denkt de wetenschapster dat we nog steeds heel weinig weten over de behandeling van deze kanker. Ze is er zich van bewust dat alle ontdekkingen van groot belang zijn, maar ze benadrukt dat de maatschappij en de patiënten een sneller antwoord verwachten. Er is geavanceerde technologie beschikbaar, maar die is erg duur. Daarom zijn er meer financiële middelen nodig.

Dr. Luís Costa

onderzoek naar de neiging tot botmetastase bij borstkanker

"In ons laboratorium stellen we alles in het werk om te begrijpen waarom borstkanker zo vaak leidt tot uitzaaiingen in de botten."

Luís Costa is sinds 2007 hoofdonderzoeker aan het iMM, hoogleraar aan de FMUL, directeur Oncologie in het ziekenhuis Santa Maria-CHLN en specialist translationele oncobiologie. Hij leidt momenteel een groep wetenschappers die op zoek zijn naar antwoorden in verband met borstkanker, met name met betrekking tot botmetastase. Volgens hem valt er op dat vlak nog veel werk te verrichten. We weten al dat de kanker zijn cellen moet inzetten om uit te zaaien naar de botten. Dat is precies waar het team van Luís Costa op focust. Het zoekt indicatoren voor een sterkere neiging van de ziekte om uit te zaaien naar de botten, maar wil ook anticiperen op mogelijke metastase naar andere organen. De hoofdonderzoeker wees verder op het belang van een degelijk inzicht in de mechanismen die weerstand bieden tegen hormonale behandelingen. Er zijn nog geen indicatoren bekend op basis waarvan voor elke patiënt de beste behandeling kan worden bepaald. Vorderingen op dat vlak zouden van onschatbare waarde zijn, omdat de behandelingen erg toxisch zijn en enorm duur.